Bestel vanaf nu je HorseFitShop artikelen op www.ej.nl

Wat te doen bij zwellingen?


Zwellingen aan de benen

Er zijn veel verschillende soorten zwellingen denkbaar die jouw paard kan krijgen. Sommige zwellingen zijn onschuldig, je paard is er zo vanaf en houdt er waarschijnlijk niets aan over. Andere zwellingen zijn veel ernstiger en dan is het heel belangrijk om te weten wat het is en wat er aan te doen is. In deze blog gaan we in op een aantal veelvoorkomende zwellingen aan de paardenbenen, hoe ze te herkennen zijn, of het ernstig is en wat je eraan kan doen.

Uitgelicht:

  • Legger
  • Springknie
  • Gallen
  • Mouw
  • Piephak
  • Spat
  • Peesblessure

Oorzaken van zwellingen bij paarden

Een zwelling kan verschillende oorzaken hebben. Je paard kan een verkeerde stap hebben gezet of een gekke bokkensprong hebben gemaakt in het land. Het kan gebeuren dat een ander paard jouw paard heeft getrapt of gebeten of dat je paard zich heeft bezeerd in de box. Ook een verkeerde belasting kan zwellingen veroorzaken. Een verkeerde belasting kan komen door een verkeerde stand van de benen van het paard of door verkeerd gebruik van het lichaam tijdens de training. Ook een infectie via bijvoorbeeld een wond kan leiden tot een zwelling. Daarnaast kan een beschadiging van de banden en pezen, lichamelijke aandoeningen en andere infecties ook allemaal leiden tot een zwellingen.

Herkennen van een zwelling bij paarden

Wanneer je paard een zwelling heeft, is één of meerdere benen van het paard gezwollen en houdt het vocht vast. Vaak is het paard dan ook wat stijf, wil zijn been minder belasten of loopt zelfs kreupel. Voordat je gelijk de dierenarts belt, is het goed om eerst de benen te inspecteren en te vergelijken. Zitten er wondjes op de benen, is het been warm, zijn de zwellingen gelijk aan elkaar of op één plaats? Het is daarnaast slim om je paard te temperaturen, wanneer er sprake is van een infectie heeft je paard verhoging en dan is bezoek van een dierenarts zeker wenselijk.

Type zwellingen

Legger
Een legger is een zwelling die kan voorkomen op de achterkant van de elleboog van je paard. De elleboog van een paard zit bovenaan het voorbeen aan de achterzijde. Een legger kan ontstaan doordat het paard op een harde ondergrond ligt of omdat de ijzers van je paard tijdens het liggen tegen de elleboog drukken. Door de druk op de elleboog ontstaat er onder de huid een slijmbeurs. Een legger is in eerste instantie niet ernstig of schadelijk, tenzij de slijmbeurs gaat ontsteken. Een legger is te voorkomen door te zorgen voor een goede, zachte bodem waar het paard op kan liggen. Een legger wordt meestal niet behandeld, tenzij er een slijmbeursontsteking is opgetreden. Wanneer je hierover twijfelt, raden we je aan contact op te nemen met je dierenarts.


Een legger (bron: mencursusonline)

Springknie
Anders dan de naam doet vermoeden kunnen alle paarden last krijgen van een springknie, het is geen blessure die alleen bij springpaarden voortkomt. Een springknie is een verdikking aan de voorknie van het paard en wordt meestal veroorzaakt door overvulling van de peesschede of de slijmbeurs. De oorzaak van de verdikking is meestal het stoten van de knie tegen een hard voorwerp, zoals de muur of een springbalk. Een springknie kan een chronische aandoening worden als het paard zichzelf vaker op diezelfde plek heeft bezeerd of niet genoeg rust heeft gekregen. Wanneer de verdikking net ontstaan is, kun je het beste het been afspoelen met koud water en het paard rust geven. Daarnaast zijn er ook manieren om het vocht in de knie eruit te trekken. Eén van de nieuwste manieren hierin is het maken van een punctie van het vocht. Met een injectienaald wordt het gewrichtsvloeistof of bloed dat in overvloed aanwezig is afgetapt en wordt er een ontstekingsremmer ingespoten. Meestal veroorzaakt een springknie geen kreupelheid. Wanneer je paard wel kreupel is kunnen de pezen en gewrichten ook beschadigd zijn, het is dan aan te raden om hiervoor de dierenarts te raadplegen.


Een springknie (bron: mencursusonline)

Gallen
Een gal is een overvulling van de peesschedes in de holtes rondom het kogelgewricht. Wanneer jouw paard hier last van heeft, zal je dit zien aan ronde verdikkingen rondom het koot- en spronggewricht, knie of kogel. Een gal is geen ontsteking, maar een ophoping door een overvloed aan gewrichtsvloeistof. Omdat een gal geen ontsteking is, zal de gal normaal gesproken koud aanvoelen en ervaart je paard geen pijn. Daarom zal je paard hierdoor meestal niet kreupel lopen. Een gal kan meerdere oorzaken hebben zoals, slecht hoefonderhoud, een afwijking in de beenstand, overbelasting of voedingstoornissen zoals koliek of hoefbevangenheid. Het is bij een gal belangrijk om de oorzaak weg te nemen, als dit niet gebeurd kan de gal verergeren. Aan de gal zelf kan je in principe weinig doen, het wordt gezien als een schoonheidsfoutje. Als een gal net is ontstaan, kun je het beste je paard in beweging houden, zo zal het overtollige vloeistof op lossen. Maar ook hier geldt, als de oorzaak niet wordt aangepakt dan zal de gal steeds weer tevoorschijn komen. Een gal is een algemene benaming voor deze aandoening. Een gal kan op verschillende plaatsen voorkomen en voor elke gal is er weer een andere naam. Verschillende soorten gallen zijn o.a. een windgal, vlotgal, eiergal, hielgal, sesamgal, steengal, peesgal, maar ook bolspat behoort tot de gallen. Bij twijfel is het verstandig om de dierenarts te raadplegen.


Een gal (bron: Hoefsmederij Kluiters)

Mouw
Een zwelling die vaak voorkomt bij jonge paarden is een mouw. Wanneer je paard een mouw heeft, dan tref je een vochtbult bij het kniegewricht aan op een van zijn achterbenen. Het kniegewricht van een paard bevindt zich bovenaan het achterbeen aan de voorzijde.
Het kniegewricht is hierbij overvuld, waarbij het gewrichtskapsel naar buiten komt. Een mouw kan ontstaan door een ontsteking of beschadiging in de knie. Dit kan ontstaan als je paard bijvoorbeeld gevallen is, een klap van een ander paard heeft gekregen of zich heeft gestoten. Als dit het geval is dan loopt je paard doorgaans ook kreupel. Daarnaast kan een mouw ook erfelijk zijn. Dan is het geen ontsteking en gaat het niet gepaard met kreupelheid, dit komt vooral voor bij koudbloeden. Daarnaast kan het ook een teken zijn van aantasting aan het kraakbeen zoals O.C.D. Wanneer je paard last heeft van een mouw is het goed om de dierenarts te bellen. Je kan een mouw namelijk behandelen met o.a. een punctie of het operatief laten verwijderen.


Een mouw (bron: Lingehoeve)

Piephak
Net als een mouw komt de piephak voor aan de achterbenen van je paard. In plaats van het kniegewricht komt de piephak voor in de buurt van het spronggewricht op de hak. Bij een piephak is de slijmbeurs van het spronggewricht overvuld met gewrichtsvloeistof of met bloed. Vaak ontstaat zo’n piephak wanneer je paard zich vaker op dezelfde plekken bezeert, bijvoorbeeld als je paard tegen de muur van zijn box slaat. Meestal wordt een piephak niet als pijnlijk ervaren door het paard, wanneer er een ontsteking of infectie bij komt wordt dit natuurlijk een ander verhaal. Een piephak kan je het beste voorkomen door bijvoorbeeld rubberen matten op de muren te bevestigen. Een piephak kun je behandelen met een ontstekingsremmende zalf of pasta, daarnaast kan je de plek afspuiten met koud water. Is de piephak aardig groot of zit hij er al een tijdje? Dan kun je het beste de dierenarts raadplegen, want ook hier kan een punctie gedaan worden of wordt het operatief verwijderd.


Een piephak (bron: Chevalbreton)

Spat
Spat is een vorm van artrose en begint vooral in het kraakbeen en verspreidt zich later steeds verder. Lichte stijfheid, kreupel lopen en ophopingen van vocht rondom het spronggewricht zijn bekende symptomen van spat. Wanneer je denkt dat jou paard wellicht last heeft van spat, bel dan gelijk de dierenarts. Bij spat wordt het kraakbeen namelijk aangetast, in het ergste geval verdwijnt dit zelfs. Hierna treedt er botverval of botwoekering op, dan is er vaak een verdikking aan de buitenkant zichtbaar. Vaak wordt spat veroorzaakt door de erfelijke achtergrond van het paard maar ook overbelasting van het gewricht, verkeerde stand van hoeven en benen of als het paard zich heeft verstapt kan leiden tot spat. Als er spat geconstateerd wordt bij je paard is dit helaas niet te genezen, wel kun je genoeg dingen ondernemen om het zo comfortabel mogelijk te maken voor je paard. Een hoefsmid kan met bekappen of speciaal beslag ervoor zorgen dat het paard op de juiste manier staat en dus kan blijven bewegen. De dierenarts heeft bepaalde medicatie die o.a. de botwoekering kan stoppen. Daarnaast kan fysiotherapie of Shockwave voor veel paarden uitkomst bieden.


Spat (bron: Bokt)

Peesblessure
Een peesblessure is een veelvoorkomende aandoening bij het paard. Als je paard een peesblessure heeft dan zullen er zwellingen ontstaan waar de blessure plaats vindt, vaak in het gebied van de pijp. Daarnaast zijn de zwellingen pijnlijk en kan het paard kreupel gaan lopen. Bij een peesblessure zijn er vezels van de pezen gescheurd en ontstaat er vaak een ontsteking. Overbelasting van de pezen, een oude blessure of een verwonding, zoals met het achterbeen het voorbeen aantikken, zijn oorzaken van een peesblessure. Een peesblessure is een hele nare aandoening, omdat het heel veel tijd kost om hiervan te herstellen. Dit komt doordat het een slecht doorbloed gebied is. Er zijn veel behandelingsmogelijkheden bij een peesblessure en welke behandeling het beste is verschilt per paard. Bij de één werkt volledige boxrust het beste, een andere herstelt beter met rust en enkele keren gecontroleerd bewegen en een ander paard doet het beter als hij gewoon op het land wordt gezet. Bij alle behandelingen is het belangrijk dat overbelasting wordt voorkomen en daarnaast is regelmatig koelen goed om de ontsteking tegen te gaan. Je kunt de kans op een peesblessure verminderen door te zorgen dat je de benen van je paard niet verkeerd belast. Dit kun je doen door rekening te houden met de ondergrond waarop het paard loopt, de rechtgerichtheid van je paard en de mate van (zware) training. Wil je meer weten over peesblessures, lees dan de Gastblog van paardenarts hier


Een peesblessure (bron: EquiCrown)

Ondersteuning bij zwellingen

Bij een zwelling door trauma is het verstandig om de zwelling goed en regelmatig te koelen. Wanneer er sprake is van een infectie, raden we je aan je paard te temperaturen. Een normale lichaamstemperatuur ligt tussen de 37,4 en 38,0 graden. Ligt de temperatuur van je paard hierboven, dan is er sprake van verhoging. Bij een verhoogde temperatuur kun je het beste contact opnemen met je dierenarts. Let er wel op dat na een training de temperatuur van je paard hoger kan zijn. Temperatuur je paard dus wanneer hij in rust is. Wanneer je twijfelt over het soort zwelling en hoe je deze moet behandelen, dan kun je het beste een dierenarts raadplegen.

Er zijn een aantal producten die jouw paard kunnen ondersteunen als hij/zij een zwelling heeft:

Scroll naar boven