Eczeem, staart en manen (SME)

Zomereczeem, ook wel staart- en manen eczeem (SME), is een aandoening waarbij het paard overgevoelig is voor het speeksel van de Culicoïdesmug. Door te bijten laten deze muggen een beetje eiwitten achter, deze eiwitten veroorzaken de allergie bij het paard. Het mugje is actief vanaf het vroege voorjaar tot ongeveer november, afhankelijk van het weer. Je ziet de mugjes voornamelijk met vochtig, drukkend, windstil weer en in bosrijke en vochtige gebieden. Ze zijn met name actief tijdens de uren rond zonsopgang en zonsondergang.

Hoe het komt dat het ene paard wel zomereczeem krijgt en het andere paard niet is nog niet helemaal duidelijk. Waarschijnlijk is het een combinatie van factoren die de overgevoeligheid veroorzaakt. Er is een bepaalde mate van erfelijkheid, daarnaast speelt de omgeving een rol.

Zomereczeem kan bij alle rassen voorkomen maar komt het meest voor bij IJslanders, Friezen,Shetlanders, Fjorden en Haflingers.

De symptomen van zomereczeem zijn hevige jeuk, het schuren van de staart en manen, afgebroken haren in de staart en manen, kale plekken op het lichaam, een verdikking van de huid van de manekam en staartwortel en open wonden op de staart en manen.

Er bestaat geen medicijn tegen zomereczeem. Wel kun je maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat het paard zo min mogelijk in aanraking komt met de Culicoïdesmug en de symptomen bestrijden. Je kan het paard in de maanden dat de muggen actief zijn tijdens zonsondergang en zonsopgang binnen houden. De muggen kunnen in maart al actief worden en zijn tot en met oktober nog aanwezig. Ook kunnen de muggenbeten verminderd worden door het gebruik van een eczeemdeken. Het paard zit op die manier helemaal ingepakt vanaf zijn hoofd tot over de staart. Het is aan te bevelen om de deken vanaf het begin van het seizoen, begin maart, al op te doen. Een meer drastische maatregel is om het paard te verhuizen naar de kust waar de muggen minder voorkomen, doordat het hier over het algemeen meer waait en de mugjes niet heel goed kunnen vliegen. Dus ook verplaatsing naar een open, winderig weiland kan een bijdrage leveren het voorkomen dat de muggen het paard bijten. Vliegenspray kan een goede aanvulling zijn op de hierboven genoemde opties. Verder zijn er zalfjes die helpen tegen de jeuk. 

Het is niet wetenschappelijk bewezen, maar ook voeding kan een rol spelen bij zomereczeem. Het lichaam van een paard met zomereczeem is opgezadeld met een allergische reactie, als hij ook nog belast wordt met het verwerken van veel suiker en eiwitten zal dit de allergie niet ten goede komen. Het is aan te raden om het paard voer te geven met een laag eiwit- en suikergehalte. Ook het verbeteren van de weerstand van het paard kan helpen bij zomereczeem, net als ervoor zorgen dat de afvalstoffen sneller worden afgevoerd en het optimaliseren van de darmflora.
Ten slotte bestaat er de mogelijkheid om het paard een dubbele enting (in twee keer) te geven die normaal gebruikt wordt tegen schimmelsinfecties (Insol®). Een bijwerking van deze enting tegen schimmelinfecties is dat het de klachten van zomereczeem kan verminderen. Deze vaccinatie is hier (nog) niet officieel voor geregistreerd en ook geen garantie op succes. Op dit moment wordt er nog verder onderzoek gedaan naar de werking en effecten bij zomereczeem.