Het paardenlichaam doet namelijk aan thermoregulatie en geeft op die manier warmte af. Zweten brengt echter ook nadelen met zich mee want naast heel wat vocht gaat er ook een groot gehalte aan elektrolyten verloren. Dat vocht en die elektrolyten moeten na het zweten terug aangevuld worden om dehydratatie te voorkomen en om ervoor te zorgen dat alle biochemische processen in het paardenlichaam goed kunnen blijven verlopen.
De krachten van watertransport
Elektrolyten kunnen zich met andere ionen binden om op die manier zouten te vormen. Dit is nodig omdat elektrolyten mineralen zijn die elektrische impulsen doorgeeft in het lichaam.
Elektrolyten zijn vooral belangrijk voor de vochthuishouding en het behoud van de zuurtegraad in het lichaam. Ze worden gezien als de drijvende kracht voor watertransport doorheen het hele lichaam. Verder hebben elektrolyten een grote invloed op spier- en zenuwfuncties. De belangrijkste elektrolyten zijn chloor, natrium en kalium
Water is van groot belang
Elektrolyten spelen een belangrijke rol voor het paardenlichaam en dus ook voor de vochthuishouding. Ze helpen dehydratatie te voorkomen maar uiteraard is water in dat proces niet weg te denken. Wanneer we elektrolyten toedienen, is het belangrijk dat het paard vers drinkwater ter beschikking heeft. Een paard van 500 kg drinkt gemiddeld zo’n 25 à 30 liter water per dag. Bij hoge temperaturen, als het paard arbeid verricht of bij lacterende merries ligt die behoefte nog heel wat hoger. Als je paard op ander terrein is, is de kans groot dat je paard weigert te drinken. Dit kan komen door spanning. Om te voorkomen dat je paard weinig drinkt op ander terrein, kan je er voorkiezen om een paar dagen van te voren een lekker smaakje te toevoegen aan het water. Als je dan bijvoorbeeld op wedstrijd bent en je hetzelfde smaakje toevoegt, zal je paard soms gemakkelijker drinken.
Als je twijfelt of een paard voldoende drinkt, is het aangeraden emmers water te geven zodat je goed kan bijhouden hoeveel liter het paard effectief drinkt op een dag. Als paarden heel veel vocht en elektrolyten verloren hebben, kan het dorstmechanisme verstoord zijn en kunnen ze weigeren te drinken.
Wil jij je paard extra handje helpen om het drinken te stimuleren? Neem dan een klein beetje zout en plaats dit op de tong. Dit geeft aanzet om te gaan drinken, net als bij mensen. Niet alleen de hoeveelheid water die een paard drinkt per dag is belangrijk, ook de kwaliteit van het drinkwater is van groot belang. Indien putwater gebruikt wordt, is het zeker niet slecht om eens een analyse van het water te laten doen, om zeker te zijn dat de kwaliteit aan de normen voor drinkwater voldoet.
Het lichamelijke systeem
Er zijn verschillende manieren voor elektrolyten om het lichaam te verlaten. Via zweet, maar ook via urine en mest. De hoeveelheid elektrolyten die door een paard in rust opgenomen wordt, staat in nauw verband met de hoeveelheid elektrolyten die het lichaam verlaat met de urine. Hoe meer elektrolyten er opgenomen worden via hooi, voer of supplementen, hoe meer elektrolyten het lichaam verlaten met de urine. Het elektrolytgehalte van urine zal gaan dalen wanneer je paard gaat zweten. Via deze manieren wordt het elektrolytenbalans in evenwicht gehouden.
Als het paard echter gaat zweten, zullen meer elektrolyten het lichaam verlaten met het zweet en zal het elektrolytengehalte in de urine dalen. Op die manier houdt het paard zijn elektrolytenbalans in evenwicht.
Om het behoud van de elektrolytenpool te verzekeren, is het wel belangrijk dat de hoeveelheid opgenomen elektrolyten in verhouding is met de hoeveelheid elektrolyten die het lichaam verlaat via zweet en urine. Indien de hoeveelheid opgenomen elektrolyten lager ligt dan de hoeveelheid die met zweet uitgescheiden wordt, kunnen de nieren die tekorten compenseren dankzij een elektrolytensparend mechanisme. In dat geval duurt het 2 tot 3 dagen voor de elektrolytenpool hersteld is. Voor sport- en recreatiepaarden die frequent zweten, is dit lichaamseigen systeem dus niet altijd efficiënt genoeg.
Na het zweten elektrolyten toedienen
Het bovenstaande mechanisme verklaart niet alleen waarom het aangewezen is om paarden die frequent zweten elektrolyten bij te geven, het verduidelijkt ook waarom de timing zo belangrijk is. Als we ’s morgens elektrolyten samen met het krachtvoer gaan geven zonder dat het paard onmiddellijk moet werken, zal de opgenomen hoeveelheid elektrolyten stijgen maar zal ook de uitscheiding van elektrolyten via de urine stijgen. Dit komt omdat paarden elektrolyten niet kunnen opslaan. Het lichaam van je paard bevat miljarden cellen. De elektrolyten zijn te vinden in het vocht rond die cellen en het vocht in die cellen en in het bloed. Paarden kunnen dus geen grote hoeveelheden elektrolyten opslaan omdat er weefsels of organen dit niet kunnen opbrengen.
Dus op het moment dat je paard elektrolyten binnen krijgt, maar niet meteen kan gebruiken. Zullen de elektrolyten uitgescheiden worden. Daarom is het van belang om elektrolyten toe te dienen voor het zweten en vooral kort na het zweten, dus na de training. Hierdoor kunnen de elektrolyten goed worden opgenomen en direct de verloren mineralen, ten gevolge van zweten, aanvullen.
Schuimend of wit zweet
Zweet kan transparant zijn, maar het kan ook veranderen naar de kleur wit en wordt schuimend van substantie. Men denkt vaak dat je vanuit hier kan aantonen hoeveel elektrolyten er zich bevinden in het zweet, maar dat is dus helemaal niet het geval. De kleur wordt gedeeltelijk beinvloed door de aanwezigheid van een bepaald eiwit, namelijk latherin. Dit eiwit zorgt ervoor dat de oppervlaktespanning van het zweet komt te dalen en dat het zweet hierdoor gemakkelijker door de vacht van je paard naar buiten kan.
Dat is een groot voordeel aangezien de vacht van het paard niet gemakkelijk vocht doorlaat. Met behulp van latherin kan het zweet dus gemakkelijker naar buiten en verloopt het thermoregulatieproces efficiënter. Geen paniek dus wanneer het zweet van het paard wit kleurt en gaat schuimen; dat is enkel een manier om de warmte, geproduceerd in het paardenlichaam, efficiënter af te geven.
Transport
Tijdens transport kan je paard ook gaan zweten. Bij een korte reis zal je paard weinig tot geen zweetdruppels vervoeren, maar indien je paard een reis maakt van 24 uur, kan je paard tot 5% van zijn lichaamsgewicht aan vocht verliezen. Het is daarom extra belangrijk om je paard goed te voorzien van vocht en elektrolyten. Daarnaast is voldoende hooi en een licht verteerbare maaltijd, zoals slobber, ook van belang. Wat nog een pluspunt van slobber is, je kan de elektrolyten hier eenvoudig mee combineren. Ook tijdens en na de reis wordt aangeraden veel ruwvoer en licht verteerbare maaltijden te geven, samen met elektrolyten en voldoende vers drinkwater.
Alleen zout is niet voldoende
Indien we alle elektrolyten die met het zweet verloren gaan willen aanvullen met het oog op een versnelde recuperatie, is het aangeraden een complete elektrolytenmix te gebruiken. Keukenzout bevat enkel natrium en chloor, dus hiermee kunnen we het verloren kalium niet aanvullen. Alle elektrolyten hebben invloed op elkaar. Een bepaalde elektrolyt toedienen heeft dus ook invloed op de opname van andere elektrolyten. Daarom is het aangeraden om de elektrolyten in de juiste balans aan het paard te geven. Daarnaast zal bijvoorbeeld fructose, aanwezig in sommige elektrolytenmixen, het transport van elektrolyten door bepaalde membranen bevorderen. Die elektrolytenmixen bevatten ook bijkomende grondstoffen die het recuperatieproces ondersteunen. Bij het kiezen van een elektrolytenmengeling is het dus belangrijk om in de gaten te houden welke drager gebruikt wordt en of die functioneel is in het supplement. Fructose is bijvoorbeeld een functionele drager terwijl tarwegries of luzerne geen nutritionele functie heeft als het over elektrolyten gaat. Je kunt informatie over de dragers meestal op het etiket terugvinden.
“Alle elektrolyten hebben invloed op elkaar”
Het hele jaar door elektrolyten
Vele denken dat elektrolyten seizoensgebonden zijn en dan met name de zomer. Om het toe te voegen aan het dagelijkse rantsoen is niet nuttig, maar telkens na een training, wedstrijd, transport of andere situaties waarin je paard gaat zweten wel. Op zulke momenten wordt het juist aangeraden om elektrolyten toe te dienen, ongeacht de temperatuur of het seizoen.
Natuurlijk is het zo dat paarden meer zweten in de zomer, maar denk ook eens aan die training in de binnenbak in de winter!
De producten van Cavalor
Wil jij jouw paard optimaal ondersteunen bij inspanningen, het energieniveau en spierherstel? Lees dan welke producten van Cavalor hier aan kunnen bijdragen.
- Cavalor Mash & Mix is een welverdiende beloning na een zware inspanning. Het vult verloren mineralen aan na inspanning.
- Cavalor Electroliq / Electrolyte Balance levert de nodige elektrolyten voor een optimaal herstel na hevig zweten. Bij stress, intensieve inspanning, warme zomerdagen of transport verliest het paard vocht en belangrijke mineralen. Aangezien hiervan geen reserves kunnen opgeslagen worden is het belangrijk net voor of onmiddellijk na het zweten deze verloren elektrolyten terug aan te vullen. Cavalor Electrolyte Balance en Cavalor Electroliq Balance zijn zo samengesteld dat de mineralen makkelijk en in de juiste verhouding opgenomen worden. De elektrolyten van Cavalor voorkomen dehydratatie en zorgen ervoor dat paarden frisser blijven, sneller recupereren en beter weerstaan aan langere periodes van intensieve training, competitie en vervoer.
- Cavalor An Energy Boost geeft uw paard een aantal belangrijke nutriënten en een extra dosis snel beschikbare energie die voor, tijdens en na een hevige inspanning bijdragen aan het leveren van topprestaties en het herstel ervan. Omdat Cavalor An Energy Boost ook elektrolyten bevat, kan het na een wedstrijd of zware inspanning bijdragen aan een snel herstel. Elektrolyten, die namelijk verloren gegaan zijn tijdens het zweten moeten zo snel mogelijk terug aangevuld worden om spierstijfheid te voorkomen, herstel te ondersteunen en het paard in conditie te houden.
