Gastblog Paardenarts.nl: Geboorte, alle ins & outs

Voorbereiding

Zorg ervoor dat je merrie een goede lichamelijke conditie heeft. Zorg voor de juiste voeding en voldoende beweging, rust en de benodigde vaccinaties. Plaats de merrie ruim voor de veulendatum al in de omgeving (bijv. kraamstal) waar ze zal veulenen. Zo maakt ze alvast antistoffen aan tegen de daar heersende kiemen, die ze later via de biest weer kan doorgeven aan haar veulen.

Rond het geboorteproces is het verstandig alle benodigdheden binnen handbereik te hebben: staartbandage, ontsmettingsmiddel (voor de navel), zeep (reiniging handen), emmers met warm water (voor afspoelen geboorteweg e.d.), handdoeken, glijmiddel (indien nodig t.b.v. voelen juiste geboortehouding van het veulen, gebeurt meestal door je dierenarts) en een telefoon met het nummer van je dierenarts.

Geboorteaankondiging

Wanneer de merrie precies zal veulenen, is vaak moeilijk te voorspellen. Ze kan rustig een paar weken te vroeg of overtijd zijn en toch een gezond veulen op de wereld zetten.

Zo’n 2 – 3 weken voor de geboorte zal het uier gaan opzwellen en kan de merrie vocht vasthouden, het gebied boven de staart zal weker worden en de staart lijkt hoger te gaan liggen. Kort voor de geboorte zal het uier volschieten en kunnen er was-achtige druppels verschijnen (dit wordt kegelen genoemd). Meestal wordt het veulen dan binnen 24 uur geboren. De merrie zal meestal ongedurig zijn, rondjes lopen, gaan liggen en staan, een plashouding aannemen, maar kan ook helemaal niets laten merken.

Houd je merrie de laatste dagen 24 uur per dag in de gaten. Zij zal namelijk willen bevallen wanneer er absolute rust is. Er zijn diverse geboortebewakingssystemen die hierbij een uitkomst bieden, van webcam tot geboortemelder.

De geboorte

Zoals gezegd, redt de merrie zich prima met de geboorte. Observeer daarom op gepaste afstand.
Een normaal geboorteproces bestaat uit 3 fasen:

1. Contractie-fase
   De baarmoeder trekt samen, het veulen zal gaan draaien van een rugligging naar de geboortehouding (borst-buikligging), waardoor de baarmoederhals zal gaan ontsluiten. Dit kan wel een half uur tot enkele uren duren.
2. Uitdrijvingsfase
   De baarmoedermond gaat open en de waterblaas komt in het geboortekanaal en zal knappen. De merrie gaat dan staan plassen. Hierna zal ze willen liggen omdat de beentjes en het hoofd van het veulen in de geboorteweg komen en ze dan ook beter kan persen. Meestal verloopt de geboorte daarna heel snel (zo’n 20 minuten). Bij een normale geboorte verschijnt er eerst één voetje en dan het andere en daarna het neusje, waarbij het hoofd op de beentjes rust. Het vlies dat om de neus zit, kan gebroken worden om het veulen meer lucht te geven. Geleidelijk zal het veulen er nu helemaal uitglijden. Zodra de merrie gaat staan, zal de navelstreng afbreken. 
3. Nageboorte
   Binnen een uur na de geboorte zal de nageboorte (placenta) worden afgedreven. Het is raadzaam om de dierenarts de nageboorte te laten controleren op volledigheid. Een merrie kan ernstig ziek worden als de nageboorte te lang blijft zitten. Als het langer dan 3 uur duurt, bel dan de dierenarts. Als de nageboorte eraf is, zal de merrie rustiger worden. 

De merrie zal haar pasgeboren veulen schoon en droog likken, dit stimuleert ook de doorbloeding van het veulen. Ook zal ze helpen om het veulen te laten gaan staan, waarna het kan gaan drinken. Het is van levensbelang voor het veulen om binnen 2 uur de eerste melk (biest) binnen te krijgen; het bevat belangrijke afweerstoffen, energie, eiwit en heeft een afdrijvende werking (t.b.v. de eerste ontlasting).

Vermoed je problemen tijdens het geboorteproces? Krijgt het veulen onvoldoende biest binnen?
Wacht dan niet af en bel direct je dierenarts!

Meer lezen over het geboorteproces bij paarden?
Lees het volledige artikel over geboorte op Paardenarts.nl