Gewrichten zijn scharnierpunten van een of meer beenderen. Op de botten bevindt zich een laagje kraakbeen, dat samen met het gewrichtssmeer voor een vloeiende beweging met weinig weerstand zorgt. Hieromheen lopen de gewrichtsbanden. Gezamenlijk zorgen deze gewrichtsonderdelen voor een scharnierfunctie waarmee, bij het bewegen, de kracht die op de botten komt zo goed mogelijk wordt opgevangen.
In de eerste levensmaanden van het veulen kunnen de verschillende onderdelen van het gewricht zich nog aanpassen aan de belasting die het ondergaat (de functionele adaptatie). Later is dat vrijwel niet meer mogelijk, waardoor er problemen kunnen optreden wanneer er later in het leven overbelasting plaatsvindt. Voldoende beweging en goede voeding zijn dan ook essentieel voor het opgroeiende paard.
Oorzaken
Artrose
Bij artrose slijt het kraakbeen in voornamelijk een hals- of beengewricht. Artrose wordt vaak veroorzaakt door overbelasting, ouderdom, afwijkende beenstand, een breuk of een gewrichtsinfectie. Artrose is niet te genezen, maar bij een tijdige diagnose kan de voortgang van de ziekte wel onder controle gebracht worden. Bij het behandelen, maar ook bij het voorkomen van artrose is een goed bewegingsregime zonder te zware belasting erg belangrijk. Daarnaast kunnen aangepast hoefbeslag, pijnstilling en sommige voedingssupplementen ondersteuning bieden. Overleg met je dierenarts over de juiste behandeling voor jouw paard.
OC, OCD en chips
OC staat voor osteochondrose, een erfelijke aandoening waarbij de botaanmaak van het kraakbeen verstoort raakt. Hierdoor kunnen onregelmatigheden en/of beschadigingen ontstaan. Het botoppervlak wordt ruw en dit kan leiden tot osteochondrose dissecans (OCD), een losgeraakt botfragment dat gaat rondzwerven in het gewricht. Ook door overbelasting of een ander trauma kan een stukje bot, een zogeheten chip, afbreken. OC/OCD en chips hoeven niet problematisch te zijn zolang een los botfragment geen schade aanricht. Gebeurt dat wel, dan kunnen er irritaties ontstaan. Vaak is het gewricht dan warm en gevoelig en kan er sprake van kreupelheid zijn. Rond de leeftijd van 1,5 jaar kan door middel van röntgenfoto’s bekeken worden of een paard OCD heeft ontwikkeld, waardoor er tijdig ingegrepen kan worden. Een loszittend fragment kan operatief verwijderd worden zodat verdere ontwikkeling van de aandoening voorkomen kan worden. Ook kan het gewricht behandeld worden met ontstekingsremmers en pijnstilling. Preventieve maatregelen zijn voldoende beweging voor het jonge paard en de juiste voeding.
Bij het optreden van een verwonding op de plek waar een gewricht zit, is er kans op een bacteriële gewrichtsontsteking. Het is belangrijk direct je dierenarts in te schakelen, zodat deze kan bepalen of het gewricht aangetast is en de juiste maatregelen kan nemen om een langdurige ontsteking te voorkomen.
Diagnose van gewrichtsproblemen
Om in beeld te krijgen wat de oorzaak van een gewrichtsprobleem is, zijn er verschillende methoden. Elk gericht op bepaalde onderdelen van het gewricht. Deze kunnen elkaar zo complementeren: röntgenfoto’s (bot), MRI scans (kraakbeen), echografie (kraakbeen, pezen, gewrichten en botcontouren) en CT-scans (3D-beeld).
Neem bij vermoeden van gewrichtsprobleem altijd direct contact op met je paardenarts!
Meer lezen over gewrichtsproblemen bij paarden?
Lees het volledige artikel over gewrichtsproblemen op Paardenarts.nl