•optrekken van de bovenlip
•verminderde eetlust tot helemaal niet eten
•overdreven of veel gapen
•schrapen met de voorbenen
•liggen / op de rug blijven liggen, rollen
•afwijkende houding (bijvoorbeeld overmatig gestrekt)
•toename van de buikomvang
•kijken, slaan of bijten naar de buik
•regelmatig kleine beetjes urineren
•zweten
•achteruit lopen
•apathie
De meest voorkomende vormen van koliek zijn:
Gaskoliek
Normaal wordt gas door het darmkanaal afgevoerd in de vorm van winden. Gaskoliek ontstaat door een overmatige gasophoping in de darmen. Bijvoorbeeld in de dikke darm het eten van teveel suikers of door een blokkade in de darmen door liggingsveranderingen.
Krampkoliek
Krampkoliek treedt op als gevolg van verkramping van de darmen of een gedeelte daarvan, vaak veroorzaakt door veranderingen in voer, stalling en/of training maar ook door stress en worminfecties.
Zandkoliek
Paarden die op kale weilanden of in zandpaddocks staan kunnen zand opnemen tijdens het eten en daar last van krijgen. In het najaar is het gras vaak kort en wordt met wortel en al uit de aarde getrokken, waardoor paarden veel zand binnenkrijgen. Je kunt zelf controleren of je paard zand opneemt via de voeding, door enkele mestballen op te lossen in water en dit in een doorzichtig reservoir zoals een handschoen of maatbeker te laten bezinken.
Koliek door verstoppingen
Het darmkanaal van het paard kent een aantal vernauwingen, waar geregeld verstoppingen van de darm ontstaan. Daarnaast komen verstoppingen voor ten gevolge van uitdroging en bij gebitsproblemen, wanneer het voer niet goed fijngemalen kan worden.
Koliek door liggingsveranderingen van de darm
Het grootste deel van de darmen van het paard ligt ‘los’ in de buik waardoor liggingsveranderingen of verstrengelingen kunnen ontstaan. De onderliggende oorzaak heeft vrijwel altijd behandeling nodig om opgelost te worden (medicatie, sondevloeistof, koliekoperatie).
Koliek voorkomen
•Vermijd plotselinge verandering van voeding of beweging
•Zet een strook van de weide af zodat het paard niet teveel gras kan eten
•Wees voorzichtig met krachtvoer, suikers en zetmeel
•Voer in kleine porties verdeeld over de dag
•Voorkom zandopname en voer je paard niet vanaf de (zand)grond
•Wees alert op bedorven voedsel
•Zorg dat de hoeveelheid voer is afgestemd op het werk dat het paard verricht
•Laat het gebit regelmatig controleren
•Zorg voor een goed ontwormingsprogramma
Diagnose
De diagnose en inschatting van de ernst van koliek is niet eenvoudig. Hoewel heftige koliekverschijnselen in veel gevallen veroorzaakt worden door ernstige darmproblemen, hoeft dat andersom niet te gelden. Bij lichte verschijnselen van koliek kunnen de veranderingen in de buik al aanzienlijk zijn. Wanneer er sprake lijkt te zijn van koliek zal de dierenarts het paard eerst uitwendig onderzoeken. Vervolgens wordt de buik via rectaal onderzoek van binnen beoordeeld. De maag kan worden gecontroleerd door het inbrengen van een sonde of door endoscopie. Het kan ook nodig zijn om aanvullend onderzoek uit te voeren, zoals bloedonderzoek of een buikpunctie.
Verdenk je je paard van koliek? Wacht dan niet af en raadpleeg altijd je dierenarts!
Meer lezen over koliek?
Lees het volledige artikel over koliek op Paardenarts.nl
Door: Paardenarts.nl