Een paard is van nature een vluchtdier. Is vluchten niet mogelijk, dan is de kans aanwezig dat het paard zal slaan of bijten. Wanneer er een handeling bij een paard uitgevoerd moet worden is sedatie daarom vaak veiliger voor mens en paard. Hierbij kan gekozen worden voor staande sedatie of gehele narcose. Voor het eerste wordt vaak gekozen bij bijvoorbeeld een gebitsbehandeling, scheerbeurt, of het hechten van kleine wonden aan hoofd of benen. Gehele narcose is nodig bij een ingrijpende operatie.
Adrenaline, opgewekt door stress, kan ervoor zorgen dat de sedatie minder of niet werkt. Ingrepen moeten daarom rustig maar efficiënt gebeuren.
Er zijn drie manieren om een paard te sederen:
- Orale sedatie: een spuit met kalmeringsgel wordt toegediend via de mond. De inwerktijd ligt tussen 30 en 60 minuten en de werkingsduur is gemiddeld 1 tot 2 uur. Kalmeringsgel is op recept verkrijgbaar en mag door de paardenhouder toegediend worden.
- Intraveneuze sedatie: een injectie in de bloedbaan, door de dierenarts. De inwerktijd ligt tussen de 2 tot 5 minuten. De werkingsduur ligt rond de 45-60 minuten en is sterk afhankelijk van het type paard, het gewicht en het middel waarmee gesedeerd wordt. Paarden die meer naar het koudbloed-type neigen kunnen vaak toe met een lagere dosis dan een warmbloed of volbloed.
- Praam: De druk van een tourniquet op de bovenlip zorgt gedurende ongeveer 15 minuten voor een afname van het bewustzijn.
Een gesedeerd paard zal het hoofd laten zakken en in sommige gevallen wat wankel staan en ongecoördineerd lopen. Houd hier rekening mee als je je paard moet verplaatsen. Het reactievermogen en spijsvertering (o.a. de slokdarmwerking) zijn verminderd en het paard kan gaan transpireren (haal de deken eraf). Totdat het paard weer volledig bij bewustzijn is, mag het dan ook nog geen kracht- of ruwvoer eten.
Verdere bijwerkingen zijn sterk afhankelijk van het type sedatie. Je dierenarts zal altijd rekening houden met deze bijwerkingen in relatie tot het individuele paard.
Door: Paardenarts.nl
