Gastblog Paardenarts: Vergiftigingen

Acuut of chronisch
De verschijnselen zijn afhankelijk van het soort schadelijke stof dat een paard opneemt via voedsel of water, via de huid, lucht of op een andere wijze (bijv. medicatie). Verschijnselen kunnen uiteenlopen van vage klachten tot trillen, ongecontroleerde bewegingen, problemen met coördinatie, slapte, verlies van eetlust, koliek of zelfs overlijden. Als er sprake is van een acute vergiftiging, zal het paard vrij snel na inname van de schadelijke stof klachten ontwikkelen. Bij een chronische vergiftiging is vaak sprak van inname van kleine hoeveelheden van een schadelijke stof over een langere periode. Vaak zijn de eerste verschijnselen vaag en nauwelijks merkbaar, maar problemen kunnen bij voortdurende blootstelling aan de gifstof steeds groter worden.

 
Veelvoorkomende vergiftigingen

• Giftige planten en bomen veroorzaken de meeste vergiftigingen bij paarden. Bijvoorbeeld door opname van Jacobskruiskruid, Bastaardklaver, Taxus, Buxus en onrijpe (groene) eikels. Berucht is ook de esdoorn. Opname van bepaalde soorten esdoornkiemen (in het voorjaar) of esdoornzaden of -bladeren (in het najaar) kunnen risico geven op atypische myopathie, een levensbedreigende spierziekte bij paarden. Voorkom vergiftiging door planten en bomen en loop regelmatig de weide na en verwijder eventuele gifplanten, kiemen, zaden en bladeren of raster een deel van de weide af.
• Botulisme is een vergiftiging met de gifstof Botuline geproduceerd door een sporenvormende bacterie en veroorzaakt een verstoring van de zenuwen naar de (skelet)spieren. Met als gevolg ongecontroleerde bewegingen, spieren raken verslapt of zelfs verlamd. De botulismebacterie komt veel voor bij vissen en (water)vogels. Zorg er vooral in de zomermaanden voor dat je paard niet aanraking komt met stilstaand water waar mogelijk gestorven vogels of vissen in liggen. Botuline kan ook in het voer voorkomen.
• Loodvergiftiging door lood in bepaalde soorten verf komt tegenwoordig niet meer zoveel voor, omdat loodhoudende verven niet meer zijn toegestaan. Voorheen werd veel lood gebruikt in verf voor bijv. staldeuren en boxen. Door hieraan te likken of knagen kan het paard klachten ontwikkelen door verstoring van de zenuwfunctie.
• Amitraz is een stof die bij landbouwdieren gebruikt wordt bij de bestrijding van luizen en mijten. Bij paarden kan opname van de stof leiden tot afname van de darmmotiliteit, waardoor de darmen minder goed werken en er kans ontstaat op (verstoppings)koliek. Lees voor gebruik altijd de bijsluiter van medicijnen en producten en gebruik alleen middelen die geregistreerd zijn voor gebruik bij paarden.
• Mycotoxines zijn giftige stoffen die worden geproduceerd door schimmels, waarvan Lolitrem B en Slaframine met enige regelmaat voor problemen kunnen zorgen. Lolitrem B komt voor op raaigras en is goed bestand is tegen hitte en droogte; de stof blijft na verwerking van het gras tot hooi of kuil aanwezig in het voedsel. Opname hiervan zorgt voor een verhoogde prikkelbaarheid van de zenuwen met verschijnselen als spiertrillingen en -spasmen. Slaframine kan worden aangetroffen op vrijwel alle soorten ruwvoer, gras en planten. Ook deze gifstof is goed bestand tegen droogte en kan dus ook in hooi voor problemen zorgen. Verschijnselen lopen uiteen van speekselen, verlies van eetlust tot diarree