Bestel vanaf nu je HorseFitShop artikelen op www.ej.nl

Gierende hormonen

Hengstigheid
Hengstigheid is een benaming die wordt gebruikt voor de vruchtbare periode van de merrie. De vruchtbaarheidscyclus duurt ongeveer 21 dagen en de merrie is ongeveer vier tot zes dagen hengstig. Aan het einde van de hengstigheid vindt de eisprong plaats. Dit is het moment dat een dekking of inseminatie de grootste kans op een succesvolle bevruchting heeft. Wanneer er geen bevruchting plaatsvindt, worden er nieuwe eitjes gevormd waardoor de cyclus opnieuw start.

Merries zijn meestal tijdens de lente, zomer en soms de herfst hengstig. Over het algemeen is de winterperiode een ‘rust’ periode en worden merries niet hengstig. De hengstigheid wordt geregeld door het hormoon ‘melatonine’ waarvan de afgifte afhangt van de lengte van de dagen. Ook warme en zonnige dagen stimuleren de hengstigheid enorm.

Symptomen
Elk paard is anders en daarom kunnen ook de symptomen verschillend zijn. Met sommige merries valt geen land te bezeilen terwijl je bij anderen nauwelijks verschil merkt. Enkele signalen van hengstigheid zijn:
•Chagrijnig of minder energiek
•Agressief
•Snel afgeleid
•Frequenter urineren
•Gevoelig op aanraking
•Aan je been plakken of juist overgevoelig voor drijven
•Bijten of schoppen
•Meer hinniken en aanhankelijker

Zoals je ziet zijn de symptomen zeer uiteenlopend. Hengstigheid is niet voor alle merries een probleem. Net als bij mensen, zullen sommige merries weinig symptomen vertonen terwijl anderen er juist erg veel last van hebben.

Verstoorde hormoonbalans
Een verstoorde hormoonbalans komt veel voor bij paarden. Hier zijn verschillende verklaringen voor te geven.
Merries die in het wild leven, worden zo lang ze vruchtbaar zijn, ieder jaar drachtig. Hierdoor blijft de natuurlijke cyclus in takt. Deze paarden zijn in de winter drachtig en in de lente komt het veulen ter wereld. De merrie kan daarna weer gedekt worden. Tegenwoordig dragen de meeste merries niet jaarlijks een veulen. Het lichaam van de merrie is niet aangepast op deze beïnvloeding van de cyclus. Bij sommige merries raakt de cyclus hierdoor van slag wat kan leiden tot een verstoorde hormoon balans.

Daarnaast kunnen merries last hebben van stress waardoor de hormoonbalans verstoord raakt. Stress is een overbelasting van het lichaam door fysieke of psychische factoren. Voorbeelden zijn verkeerde voeding, overtraining, huisvesting waarin het paard zich niet thuis voelt, onrust in de kudde. Stress zorgt ervoor dat het hormoon adrenaline omhoog gaat. Dit hormoon zorgt ervoor dat je kunt vechten of vluchten. Na adrenaline wordt cortisol aan het bloed afgegeven. Dit hormoon zorgt ervoor dat de brandstofvoorraden, voor onder andere de spieren, weer snel aangevuld worden vanuit de voorraden vanuit het eigen lichaam. Wanneer de cortisol spiegel in het bloed lang hoog blijft, raakt het hormoonsysteem ontregeld. Wanneer het cortisol gehalte omhoog gaat, gaat de stof progesteron naar beneden. Dit geeft een stijging van oestrogenen wat zorgt voor hengstigheid. Deze onbalans kan ervoor zorgen dat de eierstokken te veel blaasjes met eicellen (follikel) tegelijk laten rijpen en groeien in plaats van één. Hierdoor ontstaat er geen eisprong en geen eisprong betekent geen drachtigheid. 
Een ander probleem is een verstoring van de melatonine-afgifte. Melatonine bepaalt de hengstigheid van de merrie. Dit hormoon is afhankelijk van de lengte van de dagen, dus de hoeveelheid daglicht. Wanneer paarden veel op stal staan en worden beïnvloed door te veel of te weinig licht, kan dit zorgen voor hormonale storingen. Dit kan zich uiten in hengstigheid in de winter, een onregelmatige hengstigheid, moeilijk gedrag en verminderde vruchtbaarheid.

Naast bovengenoemde redenen voor verstoorde hormoonbalans kunnen er nog andere oorzaken zijn. Zo kan de merrie last hebben van cysten op de eierstokken of een blokkade in de rug hebben. Het is daarom belangrijk om bij problemen altijd eerst je dierenarts te raadplegen.

Wat kun je eraan doen?
Mocht je merrie last krijgt van haar hormonen en symptomen vertonen zoals een prikkelbaar humeur, vaker urineren, agressief of minder energie, dan kun je alleen de situatie wat proberen te verlichten. Dit kun je bijvoorbeeld doen door je merrie weg te houden van ruinen zodat ze minder kan flirten en eventuele verwondingen voorkomen worden. Wanneer je merrie lastiger is tijdens het rijden kun je er ook voor kiezen om haar enkele dagen vrij te geven. Het kan handig zijn om de cyclus van je merrie op te schrijven en bij te houden. Als je dit inzichtelijk hebt kun je ervoor kiezen bijvoorbeeld geen wedstrijden te rijden wanneer je paard haar mindere periodes heeft. 
Daarnaast kunnen merries baat hebben bij bepaalde ontspannende kruiden en mineralen zoals bijvoorbeeld Monnikspeper, Magnesium, Kamille en Basilicum.
Scroll naar boven