Gastblog De Groene Os: wat te doen bij stofallergie bij het paard?

Slijmvlies als barrière

Het lichaam kent verschillende manieren om de luchtwegen vrij te houden van bacteriën, virussen, schimmels en irriterende stoffen zoals fijnstof en dampen van bijvoorbeeld ammoniak. De luchtwegen zijn bedekt met slijmvlies en dit heeft een belangrijke barrièrefunctie.

Geïrriteerd slijmvlies (van binnenuit door verkeerde voeding of van buitenaf door irriterende stoffen of onvoldoende frisse lucht) is op de lange duur niet gezond en niet meer in staat alle indringers buiten de deur te houden. Veel klachten, waaronder allergieën, zijn terug te voeren op niet-gezonde slijmvliezen. Naast de luchtwegen worden dan vaak ook de darmen behandeld.

Astma voor paarden

RAO kan vergeleken worden met astma bij mensen. Astma bij paarden is geen correcte term. Een paard met RAO heeft een allergie en dit kan als volgt ontstaan:
1.Het paard heeft een besmetting opgelopen met een schimmel uit het hooi of uit een bodembedekker zoals stro. Het lichaam maakt vervolgens antistoffen aan om de schimmelinfectie onschadelijk te maken. Bepaalde gevoelige paarden ontwikkelen een allergie voor de antistoffen die hiervoor in stelling worden gebracht. Door deze immuunreacties reageert het paard ook overgevoelig op andere stoffen zoals meer ‘onschuldig’ stof en micro-organismen.
2.Het ontstaan hangt dus samen met het risico op besmetting met een schimmel vanuit een verhoogde besmettingsdruk (slechte kwaliteit hooi) en slijmvliezen die geïrriteerd raken waardoor de schimmel meer vat krijgt.
3.De allergie wordt vervolgens in stand gehouden door stof. Sommige paarden zijn hier gevoeliger voor dan andere. Mogelijk speelt een erfelijke factor hierbij een rol. RAO kan ook op latere leeftijd ontstaan.

Wat merk je aan een paard met RAO?

Een paard met RAO hoest. Op het eerste gezicht lijkt het een droge hoest, maar er zit in de achterste luchtwegen wel degelijk slijm vast. Door de ophoping van slijm en het proberen dit op te hoesten, moeten de spiervezels in de luchtwegen extra hard werken. Hierdoor neemt de diameter en daardoor de effectiviteit van de longblaasjes af en krijgt het paard het benauwd.
Afhankelijk van de ernst van de klachten merk je de volgende symptomen:
•hoesten
•bijgeluiden in de ademhaling
•verwijde/openstaande neusvleugels
•vergrote buikbeweging bij het uitademen
•anusbewegingen bij het ademen 

Deze laatste twee punten komen voor bij het ernstig benauwd zijn. Je paard moet dan extra inspanning leveren om uit te ademen. Op den duur is een duidelijke buikgroeve zichtbaar. De conditie is dan ook slecht en dat heeft invloed op de prestaties en wat je met je paard kunt doen.

Wat kun je doen met maatregelen?

Het allerbelangrijkste bij paarden met RAO of vergelijkbare klachten is om ze zo veel mogelijk buiten te houden. De stal uit, de weide in. Paarden zijn van nature niet gemaakt om veel binnen te staan en als de kwaliteit van de lucht te wensen overlaat, kunnen er heel snel luchtwegklachten ontstaan. 

Daarnaast moet er extra aandacht worden besteed aan een goede kwaliteit ruwvoer en bodembedekking. Als de stallen worden uitgemest en opgestrooid, komt er over het algemeen veel stof vrij. Zorg dat je paard dan niet binnen aanwezig is. 

Voldoende ruwvoer is een voorwaarde voor een gezond paard en veel paarden verdragen kuilvoer toch minder goed. Hooi kan ondergedompeld worden in water (niet weken, dat bevordert schimmelgroei en weekt mogelijk nutriënten uit het hooi) om stof te verwijderen.

Wat kun je doen met supplementen?

Voor een paard dat plotseling hoest bel je natuurlijk de dierenarts. Aanvullend kunnen kruiden helpen om het taaie slijm in de achterste luchtwegen op te lossen, het immuunsysteem te ondersteunen (om de schimmelinfectie te overwinnen) en je paard minder benauwd te laten zijn. Daarnaast kunnen kruiden helpen om de slijmvliezen te verzachten.