Hoefbevangenheid

Hoefbevangenheid is een zeer pijnlijke aandoening voor het paard. Een paard dat hoefbevangen is, heeft een ontsteking in zijn hoef. Deze ontsteking zit tussen het hoefbeen en de hoefwand, de plek waar de lamellen zich bevinden. De lamellen zorgen ervoor dat het hoefbeen en de hoefwand aan elkaar vast zitten. Met de witte lijn wordt de lamellenverbinding tussen de hoornwand en lederhuid aangeven. Door de ontsteking, die vaak wordt veroorzaakt door giftige stoffen en meestal niet door een bacterie, ontstaat er een zwelling en komt er vocht vrij. Hierdoor ontstaat er een enorme druk in dit gebied. In zeer ernstige gevallen kunnen het hoefbeen en de hoefwand van elkaar loskomen. Het hoefbeen kan dan naar beneden zakken en op de hoefzool leunen of zelfs door de hoefzool heen naar buiten steken. Vaak zie je dat een paard hoefbevangen is aan zijn voorbenen. Dit kunnen beide voorbenen zijn of één been. Het is zeer zeldzaam dat alle vier de benen hoefbevangen zijn, maar het komt wel voor.

Er zijn verschillende oorzaken aan te wijzen voor het ontstaan van die ontsteking en dus van hoefbevangenheid. Een belangrijke oorzaak is gelegen in de voeding die het paard krijgt. Van nature zijn paarden het niet gewend om veel koolhydraten te eten. Tegenwoordig krijgen paarden veel krachtvoer dat veel koolhydraten bevat. Ook in jong voorjaarsgras zitten veel koolhydraten. Door het binnenkrijgen van veel koolhydraten zullen de suikerwaarden in het bloed stijgen. De witte lijn en de lamellen in de hoef van het paard zijn erg gevoelig voor een hoge bloedsuikerspiegel. Ook doordat paarden van nu hun voer krijgen aangeboden in porties en vaak niet 24 uur lang voorzien worden van voedsel, zijn er grote schommelingen in de bloedsuikerspiegel aanwezig.
Uit diverse onderzoeken is gebleken dat er zeer waarschijnlijk een verband bestaat tussen een magnesiumtekort en hoefbevangenheid. Magnesium is van invloed op het stabiliseren van de bloedsuikerspiegel. Een tekort kan dus schommelingen hierin veroorzaken.

Een teveel aan suikers in het bloed zorgt dus voor een stofwisselingsprobleem. Er zijn ook diverse aandoeningen die zorgen voor een stoornis in de stofwisseling zoals insulineresistentie, PPID en overgewicht. Deze aandoeningen kunnen de aanleiding zijn voor het ontwikkelen van hoefbevangenheid.
Tevens kan het gebruik van medicijnen de oorzaak zijn van het ontstaan van hoefbevangenheid, omdat deze kunnen zorgen voor een stofwisselingsstoornis.

Merries waarbij de nageboorte achterblijft na de geboorte van het veulen hebben ook een grotere kans om hoefbevangen te worden. Dit achterblijven van de nageboorte kan zorgen voor giftige stoffen in het bloed van de merrie.

Overbelasting geeft ook een kans op hoefbevangenheid. Wanneer een paard kreupel is aan één been, zal hij dit been willen ontlasten en meer steun zoeken op het andere been. Hierdoor wordt het gezonde been zwaarder belast.
Ook te weinig beweging kan leiden tot hoefbevangenheid. Omdat het hoefmechanisme, dat zorgt voor het rondpompen van het bloed in de hoeven, alleen functioneert bij beweging.

Als er aan de symptomen van hoefbevangenheid wordt gedacht, ziet bijna iedereen de kenmerkende stand van het paard voor zich. Het paard zal zo min mogelijk op zijn voorbenen willen staan en brengt zijn gewicht zoveel mogelijk naar zijn achterbenen. Dit zal hij bewerkstelligen door zijn achterbenen ver naar voren onder het lichaam te plaatsen en de voorbenen zo veel mogelijk naar voren te brengen. Als het paard deze houding aanneemt, geeft dit meestal aan dat de hoefbevangenheid al in een gevorderd stadium zit.
Hoefbevangenheid kan ook herkend worden aan stijve en stramme bewegingen en kreupel lopen. Ook zullen de hoeven warm aanvoelen en kun je de bloedvaten voelen kloppen in de ondervoet. Het paard zal zich niet fit voelen en in ernstige gevallen alleen maar willen liggen.

Een paard dat hoefbevangen is, kan ondersteunt worden door toediening van ontstekingsremmers en eventueel pijnstillers, zodat de ontstekingsreactie tot rust komt en de pijn afneemt. Daarnaast is het vooral belangrijk dat een hoefsmid met verstand van zaken het paard op een speciale manier bekapt of op speciaal beslag zet. Dit om de pijn te verlichten en te zorgen dat het hoefbeen en de hoefwand weer gaan groeien zoals dat hoort, dus dat het hoefbeen en de hoefwand weer aan elkaar vast komen te zitten. Dit is een proces dat een lange tijd in beslag neemt.
Het aanpakken van de oorzaak van hoefbevangenheid is uiteraard ook van belang. Probeer dus zo snel mogelijk de oorzaak te achterhalen. Dit gebeurt meestal middels een bloedonderzoek. Paarden die hoefbevangen zijn dienen op een sober rantsoen gezet te worden. Iets dat voor deze paarden ook verlichting kan bieden, is om ze op een vochtige bodem te zetten, zodat de hoeven verkoeling krijgen. Het paard zal graag willen liggen, zorg er dus wel voor dat er een droog stuk is. Ook de stal dient schoon te zijn en bedekt met voldoende bodembedekking zodat het paard kan gaan liggen.