Uit de praktijk van Lammert Haanstra: Opleiding van een jonge hengst

Een jonge amazone heeft een 3-jarige Friese hengst. Zelf heeft ze als kind altijd wedstrijdjes met haar pony gereden. Ook nu gaat ze nog met haar paarden naar de wedstrijden. Ze is flink en serieus. Deze hengst is gedurende alle zomers van zijn leven opgegroeid in de kudde, terwijl hij in de winter samen met een paar andere paarden naar stal gehaald werd. In die periodes werd er gewerkt aan zijn opvoeding. Het is een karaktervol dier. Aan temperament ontbreekt het hem niet. Hij is wat brutaal, macho en een beetje rillerig, maar wel eerlijk. In de winter is hij licht aangereden door een fatsoenlijke ruiter die gewend is om jonge paarden aan te rijden. Voordat hij nu het land weer ingaat met zijn leeftijdsgenoten, wil deze amazone haar paardje zelf wel eens even aanvoelen.

Dag 1:
Voor de veiligheid en om hem zijn eerste energie wat kwijt te laten raken gaat ze de hengst eerst netjes en vanuit de rust longeren. Ze begint zonder bijzet, maar al snel pakt ze het bijzettouwtje erbij om te zorgen dat hij niet dat macho gedrag blijft vertonen met zijn neus in de wind. Het longeren gebeurt op een rustige plek in een voldoende aangeleunde cirkel. Toch heeft het dier nog moeite met zijn concentratie en kijkt te veel om zich heen. 

 
Na een tijdje begint hij zich meer te geven. Hij legt de hals steeds meer uit, begint te briesen en te schuimen om de mond. (Als het schuim is wit en vlokkerig is, weten we dat het paard ‘lekker’ in de mond is. Is het slijmerig en slierterig, dan is het tegendeel het geval). Het oortje is nu rustig en naar voren, hij is veel minder afgeleid en er is nu duidelijk vertrouwen. 

Longeren tot ontspanning. Het paard loopt hier in een correcte houding, maar nog iets te stoer. Even later laat het de hals zakken. Het is tijd om op te stijgen.

 
Het opstijgen is nog een kwetsbaar moment. Daarom doet ze dat in een hoek van de manege. Ze laat zich helpen door iemand die het paard even vasthoudt. Ze ploft niet in het zadel, maar gaat rustig zitten. Daarna doet ze het been weer terug over het zadel, blijft op de linker beugel even staan, om daarna weer zacht in het zadel te gaan zitten. Zo went het paard aan de bewegingen die horen bij het opstijgen. Na een paar minuten rustig rondstappen en een gecontroleerde drafsessie is er zelfs zo veel vertrouwen dat ze zonder risico een klein galopje kan maken. Even dreigt hij weer op macho gedrag over te gaan, maar de amazone negeert dat. Ze blijft rustig en de spanning verdwijnt. 

Het paard laat zich zo gewillig bewerken dat er rustig een galopje gemaakt kan worden.

Dag 2:
Deze dag is er alleen een lichte hersteltraining. Deze jonge paarden zouden niet vaker dan om de dag gereden moeten worden, zodat ze steeds voldoende kunnen herstellen.

Dag 3:
Voor het opstijgen laat de amazone eerst het paard vrij bewegen door de halve baan. Het paard heeft daarbij iets meer vrijheid en ruimte dan bij het longeren. Zo kan hij zijn overtollige energie gemakkelijk op een gecontroleerde manier nog even kwijt. Een minuut of 15 stappen, draven en galopperen links- en rechtsom is genoeg. 

Zo kan hij zijn overtollige energie gemakkelijk op een gecontroleerde manier nog even kwijt.

Daarna kan ze weer opstijgen. Dit kan nu zonder hulp, maar nog wel in de hoek met steun van de bakrand. De helper blijft nog in de buurt. Ze stapt rond aan de langst mogelijke contactteugel en stelt daarna het paard licht in de hand. Na een ontspannen warming-up in alle drie gangen is ze klaar om naar het weiland te gaan en daar op een nieuwe plek nog wat rondjes te stappen, draven en misschien zelfs galopperen.

Na het vrij bewegen wordt, als gebleken is dat de veiligheid het toelaat, in het land even nagereden.

Het is duidelijk zichtbaar dat niet alleen de amazone, maar ook het paard dit spannend vindt. Omdat zij rust en zelfverzekerdheid uitstraalt en hem eerlijk begeleidt, zie je dat het paard op haar vertrouwt en er rust komt. 

Omdat ze het paard en ook zichzelf, door het longeren en vrij bewegen het vertrouwen heeft gegeven, heeft ze zichzelf een half uur stoeien met dit jonge dier bespaard. In dat geval zou de veiligheid zeker niet gegarandeerd zijn geweest. Ze heeft dit bereikt zonder kracht en handige trucjes, maar vanuit ontspanning. Daardoor kon ze eerder tot rijden komen dan wanneer ze iets geforceerd had.